Lekcja otwarta z historii i społeczeństwa

Dnia czwartego grudnia 2015 roku w klasie piątej A odbyła się lekcja otwarta z historii i społeczeństwa dla zespołu humanistycznego i nauczycieli stażystów przeprowadzona przez pana Sławomira Batora. Tematem lekcji było rycerstwo średniowieczne.

Na samym początku uczniowie i obserwujący nauczyciele byli świadkami inscenizacji pasowania rycerskiego poprzedzonego prezentacją postaci biorących udział w pasowaniu. Rycerz Jan Ligęza herbu Półkozic w towarzystwie giermka i paziów składał przed seniorem przysięgę, że będzie dochowywał wierności ideałom rycerskim i zniósł ostatnie uderzenie w twarz, które tylko tym razem mógł pozostawić bez odpowiedzi. Taki cios podczas ceremonii pasowania miał zawsze przypominać rycerzowi komu jest winien posłuszeństwo. Dzięki strojom i fragmentowi średniowiecznej muzyki uczniowie zostali wprowadzeni w świat średniowiecznych rycerzy – bezlitosnych i skutecznych wojowników, których potęga zasadzała się na uderzeniu trzymanej pod pachą ciężkiej włóczni zwanej kopią podczas szarży specjalnie wyszkolonego ogiera bojowego tratującego na swojej drodze wszystko co tylko spotkał.

W dalszej części lekcji uczniowie razem z nauczycielem odkrywali kim byli rycerze i czym się zajmowali oraz jakie było ich zasadnicze uzbrojenie.  Materiały poglądowe w postaci ilustracji, tablic i figurek ukazały wszystkim, że zbroja zmieniała się wraz z upływem czasu i epok.

Dzięki specjalnie skonstruowanej karty pracy uczniowie samodzielnie określali cechy siedziby rycerskiej oraz układali w odpowiedniej kolejności etapy drogi  od pazia do rycerza. Wysłuchali też słuchowiska -  opowiadania (płyta cd) o turniejowym zwycięstwie Zawiszy Czarnego nad Janem Aragońskim  i pracując w grupach uzupełniali związane z postacią tego najwybitniejszego polskiego rycerza zagadnienia. Nikt się nie spostrzegł kiedy zadźwięczał dzwonek i lekcja dobiegła końca. Trzeba było nagle wrócić do współczesności.

Temat lekcji: Rycerze i turnieje.

Treści programowe : zamek średniowieczny i jego mieszkańcy

Cele operacyjne lekcji:

Po lekcji uczeń:

·         wie, kto to jest paź i giermek;

·         wie co to jest herb i turniej, pasowanie na rycerza i potrafi je opisać;

·         rozumie znaczenie kodeksu rycerskiego;

·         podaje przykładowe zasady kodeksu rycerskiego;

·         opowiada o Zawiszy Czarnym z Garbowa herbu Sulima;

·         wymienia i opisuje elementy budowy zamku;

·         rozumie znaczenie powiedzenia „polegać jak na Zawiszy”;

·         zna rycerza Jana Ligęzę – założyciela Dąbrowy /element edukacji regionalnej/.

Metody nauczania:  rozmowa nauczająca, burza mózgów, opowiadanie, praca z podręcznikiem, praca z tekstem źródłowym i ilustracją, drama.

Formy pracy: indywidualna, grupowa, zbiorowa.

Środki dydaktyczne: podręcznik, słuchowisko, karty pracy, środki wyrazu oddziaływania scenicznego.

Przebieg lekcji:

a)      faza wprowadzająca:

·         czynności organizacyjne: sprawdzenie obecności, podanie tematu lekcji itp.;

·         Nauczyciel prezentuje krótko temat lekcji;

·         Drama: uroczystość pasowania rycerskiego z prezentacją osób: pazia, giermka, władcy i rycerza /scenariusz w załączeniu/.

b)      faza realizacyjna:

·         burza mózgów: kto to jest rycerz, z czym się kojarzy, słowa klucze zapisane w notatce na karcie pracy – wprowadzenie pojęć – kodeks rycerski, turniej rycerski, Zawisza Czarny;

·         wykonanie ćwiczenia nr 2 na kartach pracy;

·         zwrócenie uwagi na etapy , jakie należało przejść, by zostać rycerzem;

·         praca z ilustracją: (podręcznik strona 47)nauczyciel omawia elementy zbroi rycerskiej

·         znaczenie herbu;

·         praca z ilustracją: nauczyciel omawia elementy budowy zamku  /karty pracy/;

·         praca z tekstem źródłowym (podręcznik strona 46).

c)       faza powtórzeniowa:

·         Wysłuchanie opowiadania (płyta cd) o turniejowym zwycięstwie Zawiszy Czarnego nad Janem Aragońskim  i praca w grupach: grupy a, b, c, d, e, f odpowiadają na pytania z zadania nr 1 z karty pracy, uzupełnienie indywidualne kart  - w domu.

Praca domowa

·         Zadanie domowe: Pisemna odpowiedź na pytanie: Co zostało z tradycji rycerskiej dzisiaj? Podaj przykłady.